Máy sấy thăng hoa là thiết bị tiên tiến giúp bảo quản thực phẩm và dược liệu bằng công nghệ đông khô. Tuy nhiên, trong quá trình sấy, đôi khi sản phẩm không khô đều, có chỗ khô giòn nhưng có chỗ vẫn còn ẩm. Điều này ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm và hiệu suất vận hành của máy. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến khiến máy sấy thăng hoa sấy bị khô không đều và cách xử lý.
1. Nguyên liệu không đồng đều
Nguyên liệu trên khay có độ dày không đồng nhất. Điều này dẫn đến tình trạng những miếng nguyên liệu dày sẽ lâu khô hơn. Lúc bạn lấy nguyên liệu ra sẽ thấy có miếng nguyên liệu khô có miếng lại chưa khô hẳn. Một trường hợp khác là bạn cho nguyên liệu vào máy nhưng để chồng lên nhau khiến quá trình thăng hoa bị hạn chế. Điều này dẫn đến những nguyên liệu bên ngoài sẽ khô nhanh còn nguyên liệu bị che lấp bên trong lâu khô hơn.
Hướng xử lý:
✔ Cắt nguyên liệu thành các miếng có kích thước tương đương nhau.
✔ Trải nguyên liệu thành lớp mỏng, nếu xếp chồng nên xếp cho nguyên liệu không bị dính vào nhau nhiều.
✔ Sắp xếp đều nguyên liệu trên khay hợp lý không dày quá.
Xem thêm: Chuối sấy thăng hoa bị teo tóp
2. Vị trí đặt cảm biến bị sai
Một số máy sấy thăng hoa có đầu cảm biến để đo độ ẩm trên sản phẩm, đầu cảm biến này thường được cắm vào trong sản phẩm. Những sản phẩm không cắm vào được bạn cũng phải để cảm biến lên trên sản phẩm. Nếu bạn để cảm biến xuống dưới khay nhiệt độ báo về sẽ bị sai khiến máy hoạt động không được chuẩn làm sản phẩm sấy chỗ khô chỗ không.
Hướng xử lý:
✔ Kiểm tra cảm biến nhiệt và hiệu chỉnh nếu cần. Cảm biến cần cắm vào trong sản phẩm sấy không đặt xuống khay. Với các sản phẩm sấy không cắm được cảm biến vào thì có thể lấy một ít sản phẩm buộc quanh đầu cảm biến.
✔ Đặt cảm biến ở đều các khay, không nên đặt tất cả cảm biến chung một vị trí.
3. Chân không trong buồng sấy không đạt chuẩn
Bơm hút chân không yếu hoặc bị lỗi hở khí sẽ khiến áp suất trong máy không đạt chuẩn. Khi ấp suất không đạt chuẩn sẽ làm băng đá trong sản phẩm sấy bị tan ra chứ không thăng hoa làm sản phẩm sấy có những vị trí không khô kiểu thăng hoa mà khô kiểu thông thường (bị teo tóp lại).
Hướng xử lý:
✔ Kiểm tra bơm chân không, thay dầu định kỳ và vệ sinh bơm.
✔ Kiểm tra độ kín của buồng sấy, khắc phục các điểm rò rỉ.
✔ Làm sạch hoặc thay mới ống dẫn nếu bị tắc.
4. Thời gian sấy chưa đủ dài
Theo nhà sản xuất thì mỗi mẻ sấy thăng hoa thường kéo đài 24 – 35 giờ. Tuy nhiên điều kiện để đảm bảo thời gian sấy đó là khối lượng sản phẩm sấy phải đúng mức cho phép. Ví dụ như máy sấy thăng hoa 5kg thì chỉ cho khoảng 5kg trở xuống, các sản phẩm có thể tích lớn nên cho ít hơn để thì mới đảm bảo sấy khô được trong định mức 24 – 35 giờ. Nếu bạn cứ cho đầy máy sẽ khiến thời gian sấy khô kéo dài lên 50 thậm chí 60 giờ mới khô. Do đó thời gian sấy chưa đủ mà bạn lấy sản phẩm sấy ra sẽ khiến sản phẩm sấy có chỗ khô chỗ chưa khô.
Hướng xử lý:
✔ Cân đối thời gian sấy đảm bảo thời gian đủ lâu để sấy khô được toàn bộ sản phẩm.
✔ Không nên cho quá nhiều sản phẩm sấy vào máy vừa khiến máy chạy bị quá tải mà thời gian sấy cũng bị kéo dài.
5. Độ ẩm ban đầu của nguyên liệu không đồng đều
Sản phẩm cho vào sấy có độ ẩm không đồng đều cũng là một nguyên nhân khiến máy sấy thăng hoa sấy bị khô không đều. Những sản phẩm có độ khô thấp hơn sẽ khô trước, nếu bạn căn cứ vào độ khô của các mẫu sản phẩm này để lấy sản phẩm sấy ra sẽ khiến những sản phẩm có độ ẩm cao hơn chưa khô kịp.
Hướng xử lý:
✔ Kiểm tra độ ẩm nguyên liệu trước khi sấy để có phương án điều chỉnh phù hợp.
✔ Đảm bảo nguyên liệu được cấp đông đồng đều ở nhiệt độ -30°C hoặc thấp hơn trước khi đưa vào máy sấy.
✔ Đồng nhất kích thước nguyên liệu để thời gian sấy không bị chênh lệch quá lớn giữa các phần.
6. Sấy vượt công suất định mức của máy
Nhiều trường hợp sấy vượt định mức của máy vẫn được nhưng tất nhiên phải trong khoảng cho phép. Ví dụ máy sấy 5kg nhưng bạn vẫn có thể sấy 7kg được (thời gian sấy sẽ lâu hơn). Nhưng nếu máy 5kg mà bạn cố cho tới 10kg sản phẩm sấy vào thì thường sấy không thể khô được.
Hướng xử lý:
✔ Không nên cho quá định mức tối đa của máy.
✔ Liên hệ nhà sản xuất để biết có thể cho vượt định mức của máy khoảng bao nhiêu % từ đó cân đối lượng nguyên liệu cho vào cho phù hợp.
Kết luận
Khi gặp tình trạng máy sấy thăng hoa sấy bị khô không đều, bạn cần kiểm tra các yếu tố quan trọng như cách sắp xếp nguyên liệu, nhiệt độ sấy, hệ thống chân không, thời gian sấy và độ ẩm ban đầu của nguyên liệu. Điều chỉnh hợp lý sẽ giúp nâng cao chất lượng sản phẩm sau sấy và kéo dài tuổi thọ của máy.
