Trong nông nghiệp, phân đạm được biết đến là một loại phân vô cơ phổ biến, có vai trò vô cùng quan trọng với quá trình sinh trưởng phát triển của cây, đồng thời tăng năng suất và chất lượng cây trồng. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết phân đạm là gì và chưa nắm rõ được tác dụng của phân đạm với cây trồng nên chưa bón phân hợp lý. Chính vì thế, NNO muốn giúp bạn tìm hiểu kỹ phân đạm là gì, và những tác dụng của phân đạm đối với cây trồng trong bài viết này nhé.
- Hình ảnh đậu cove và hoa đậu cove
- Đậu cove trồng vào tháng mấy
- Cách làm giàn trồng cây dây leo tại nhà
- Cách làm thùng xốp trồng rau thông minh
- Các loại phân bón cho cây kim tiền
Phân đạm là loại phân gì
Phân đạm là tên gọi chung cho các loại phân bón vô cơ cung cấp yếu tố đa lượng nitơ (N) cho tất cả các loại cây trồng. Tác dụng của phân đạm rất quan trọng đối với cây trồng nói chung, đặc biệt là các loại cây ăn lá. Trong số các loại phân bón hóa học, phân đạm được sử dụng rộng rãi nhất vì nó có ảnh hưởng tới toàn bộ quá trình sinh trưởng phát triển của cây, giúp nâng cao năng suất và chất lượng nông sản. Trong tự nhiên, phân đạm tồn tại trong nước thải của con người và các loái động vật. Trong công nghiệp, phân đạm được sản xuất từ than đá hoặc khí thiên nhiên.
Tác dụng của phân đạm đối với cây trồng
1. Đạm giúp tổng hợp protein cấu thành nên cây
Đối với cây trồng, phân đạm giữ một vai trò quan trọng, không thay thế được. Nó là thành phần chính của màng tế bào thực vật, góp phần tạo nên axit nucleic, protein, và các chất điều hòa sinh trưởng. Đạm còn tham gia quyết định sự phát triển của các mô tế bào sống của cây.
2. Đạm giúp tạo diệp lục khiến là xanh hơn, quang hợp tốt hơn
Đạm còn là một trong những thành phần tạo nên diệp lục tố, giúp cây quang hợp để chuyển hóa chất dinh dưỡng cho cây phát triển. Nếu thiếu đạm, khả năng quang hợp ở cây trồng giảm, sẽ ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng phát triển của cây, dẫn đến năng suất và chất lượng thấp.
3. Đạm giúp cây tăng trưởng nhanh hơn, tăng năng suất cây trồng
Đạm là nguyên tố tham gia vào thành phần chính của nhiều dưỡng chất quan trọng của cây như protit, peptit, các axit amin, các enzim và nhiều loại vitamin khác. Đồng thời góp phần quan trọng trong quá trình trao đổi vật chất của các cơ quan thực vật. Cụ thể, đạm thúc đẩy quá trình tăng trưởng của cây, giúp cây đẻ nhánh khỏe, phân cành mạnh, ra lá nhiều, quang hợp tốt, từ đó ra hoa kết trái nhiều hơn, giúp năng suất cây trồng được cải thiện rõ rệt. Cũng nhờ có đạm mà chất lượng các loại rau ăn lá, protein trong các loại ngũ cốc, và chất lượng quả được cải thiện nhiều.
Tác dụng của phân đạm rất tốt nhưng cần được bón cho cây một cách hợp lý. Nếu bạn bón phân không đúng liều lượng sẽ ảnh hưởng đến cây trồng tùy theo mức độ. Cụ thể, nếu cây bị thiếu đạm, sẽ còi cọc, lá nhanh vàng úa, toàn bộ quá trình sinh trưởng phát triển bị ngưng trệ do không đủ chất dinh dưỡng để hình thành tế bào, khiến cây phát triển kém, năng suất và chất lượng giảm. Ngược lại, nếu bón nhiều đạm quá, cây tăng trưởng mạnh, đẻ nhánh nhiều, lá mỏng, cành yếu, cây dễ đổ ngã, dễ bị sâu bệnh tấn công. Bón thừa đạm còn khiến cây chậm ra hoa, hoa ít, khả năng đậu quả thấp, chất lượng quả kém, đồng thời kéo khả năng chống chịu với điều kiện ngoại cảnh bất lợi của cây giảm đi đáng kể.
Các loại phân đạm phổ biến hiện nay
Độ dinh dưỡng của phân đạm được đánh giá bằng hàm lượng % N nguyên chất có trong mỗi loại phân bón. Trên thị trường phân bón hiện nay ở Việt Nam, phân đạm được chia ra sáu loại phổ biến với những đặc tính khác nhau như sau:
1. Phân Urê Co(NH4)2
- Thành phần đạm: có chứa 44 – 48% N nguyên chất. Đây là loại phân có tỷ lệ đạm cao nhất trong tất cả các loại phân đạm.
- Đặc tính: thuộc loại dễ tan và bay hơi, có khả năng thích nghi rộng rãi và phát huy hiệu quả trên nhiều loại đất và nhiều loại cây trồng khác nhau.
- Cách sử dụng: tác dụng của phân đạm ure thường được dùng để bón thúc cho các loại cây trồng.
- Cách bảo quản: kỹ trong túi nilon và không được phơi ra nắng hoặc tiếp xúc trực tiếp dưới ánh nắng mặt trời do đặc tính dễ bay hơi và phân hủy của nó.
2. Phân Amôn Nitrat (NH4NO3):
- Thành phần đạm: có chứa 33 – 35% N nguyên chất
- Đặc tính: dễ chảy nước, dễ hòa tan trong nước, hay bị vón cục và khó bảo quản, có tính chua. Loại đạm này cũng phát huy tác dụng trên nhiều loại đất và nhiều loại cây trồng khác nhau.
- Cách sử dụng: có thể pha thành dung dịch dinh dưỡng để tưới cho cây, hoặc dùng trong việc bón thúc.
- Cách bảo quản: gói bọc kỹ trong túi nilon, không để đạm tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, nước và không khí.
3. Phân đạm Clorua (NH4Cl)
- Thành phần đạm: có chứa 24 – 25% N nguyên chất
- Đặc tính: dễ tan trong nước, ít hút ẩm, không vón cục, có tính chua
- Cách sử dụng: nên bón kết hợp với lân và các loại phân khác để tăng hiệu quả, chú ý tránh sử dụng phân đạm clorua cho một số loại cây như cây chè, khoai tây, hành, tỏi hay bắp cải.
- Cách bảo quản: bọc kỹ trong túi nilon, không để đạm tiếp xúc với nước và hơi ẩm
4. Phân Amoni Sunfat (NH4)2SO4
- Thành phần: có chứa 20 – 21% N nguyên chất, 29% S (lưu huỳnh)
- Đặc tính: dễ tan trong trong nước, không vón cục, dễ bảo quản và sử dụng, phát huy hiệu quả trên nhiều loại đất và cây trồng. Đây là loại phân bón tốt vì ngoài nitơ, nó còn cung cấp cả lưu huỳnh cho cây trồng.
- Cách sử dụng: tác dụng của phân đạm amini sunfat là dùng để bón thúc cho cây, chú ý nên chia nhỏ phân để bón trong nhiều lần.
- Cách bảo quản: gói bọc kĩ trong túi nilon, không để đạm tiếp xúc với nước và hơi ẩm vì sẽ làm phân dễ vón cục, đóng lại thành từng mảng.
5. Phân Xianamit Canxi
- Thành phần: chứa 20 – 21% N nguyên chất, 20 – 28% vôi, 9 – 12% than
- Đặc tính: dễ bốc bụi, gây hỏng da hoặc hỏng giác mạc mắt. Đây là loại phân đạm có thể khử được chua nên được dùng cho các loại đất chua.
- Cách sử dụng: tác dụng của phân đạm canxi thường được dùng trong việc bón lót. Nếu muốn bón thúc, bạn cần phải đem phân này ủ trước khi bón. Chú ý không dùng phân Xianamit Canxi phun lên lá cây.
- Cách bảo quản: gói bọc kỹ trong túi nilon, không để đạm tiếp xúc với nước và hơi ẩm.
6. Phân Phôtphat đạm hay MAP (Phốt phát Amôn):
- Thành phần đạm: chứa 16% N, 20% P
- Đặc tính: dễ tan trong nước và phát huy hiệu quả nhanh với cây trồng.
- Sử dụng: tác dụng của phân đạm MAP dùng để bón lót và bón thúc. Thích hợp dùng ở đất nhiễm mặn vì không làm tăng độ mặn, độ chua. Nếu cây cần nhiều đạm, cần kết hợp bón phân này với những phân đạm khác.
- Cách bảo quản: gói bọc kỹ trong túi nilon, không để đạm tiếp xúc với nước và hơi ẩm.
Một vài lưu ý khi bón phân đạm
Với các thông tin ở trên, chúng ta đã thấy được tác dụng của phân đạm với cây trồng. Tuy nhiên, việc bón thừa hay thiếu đạm đều có ảnh hưởng lớn đến sự sinh trưởng phát triển của cây. Cùng với đặc tính của phân đạm, khi bón đạm cho cây, bạn cần chú ý những điều sau:
- Do nhiều loại phân đạm dễ tan, dễ bay hơi hoặc vón cục nên cần bảo quản phân đạm tốt để đảm bảo giá trị của phân bón. Bạn nên bảo quản đạm trong các túi nilông, để phân để nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp và không để chung phân đạm cùng với các loại phân khác.
- Để phân bón phát huy tối đa hiệu quả với cây trồng, thì bạn cần bón đúng loại phân, đúng nhu cầu của từng loại cây, đúng thời điểm và phù hợp với loại đất trồng cây. Nếu không đảm bảo được một trong các yêu cầu này, thì phân bón không thể hỗ trợ cây một cách tốt nhất, thậm chí, còn khiến cây chậm phát triển, hoặc bị chết vì bón phân đạm không đúng cách.
- Trong quá trình bón phân đạm, bạn có thể kết hợp với một số loại phân khác như lân và kali theo nhu cầu của cây để cung cấp đầy đủ dưỡng chất cho cây phát triển.
- Thêm một chú ý quan trọng khi bón phân, đó là đảm bảo thời gian cách ly phân đạm theo quy định. Vì nếu không, lượng đạm dư thừa trong các sản phẩm nông nghiệp sẽ gây hại cho sức khỏe của người tiêu dùng.
Xem thêm: Cách bón phân đạm cho cây đúng cách
Như vậy, với những tác dụng của phân đạm đối với cây trồng vừa nêu trên, các bạn nên bón thêm phân đạm cho cây để giúp cây sinh trưởng tốt hơn đặc biệt là những loại cây ăn lá. Ngoài phân đạm, các bạn nên bón bổ sung các loại phân khác để giúp cây sinh trưởng tốt hơn.
