Rau đay xanh là một trong hai giống đay phổ biến thuộc chi Đay ở Việt Nam. Cũng như giống rau đay nói chung, rau đay xanh cũng là một thực phẩm giàu dinh dưỡng, mang lại nhiều lợi ích sức khỏe tuyệt vời cho con người. Rau đay xanh có những đặc điểm và công dụng gì? Các bạn hãy cùng NNO tìm hiểu chi tiết về rau đay xanh này nhé.
- Ăn rau đay có nhiều sữa không
- Phụ nữ sau sinh có được ăn canh cua rau đay không
- Rau đay có tốt cho bà bầu không
- Rau đay là rau gì
- Cỏ lan chi lá ngắn, cây cảnh trang trí tuyệt vời
Tên gọi của rau đay xanh
Rau đay xanh ngày càng trở nên phổ biến ở Việt Nam, nhưng ít ai biết được nó có tên là rau đay quả dài, rau đay trắng với tên khoa học là Corchorus olitorius L. Do thân cây có màu xanh nên người Việt lấy đặc điểm màu này để gọi tên cho dễ nhớ và thân thuộc, cũng giống như tên gọi của loài rau đay đỏ (hay còn gọi là rau đay quả tròn, Corchorus capsularis L.).
Nguồn gốc cây rau đay quả dài
Hiện nay, người ta vẫn chưa biết chính xác rau đay xanh (hay rau đay quả dài) được trồng đầu tiên ở đâu. Một số giả thuyết cho rằng nó bắt đầu từ khu vực Indo – Burma hoặc từ Ấn Độ cùng với một số loại đay khác trong khi cũng có học giả chỉ ra rằng, rau đay quả dài xuất phát từ châu Phi. Cho dù nguồn gốc từ nơi nào thì rau đay quả dài đã được trồng và thu hoạch từ rất xa xưa trên cả hai châu lục Á – Phi, và được thấy ở tất cả các quốc gia của châu Phi.
Đặc điểm của cây rau đay trắng
Rau đay xanh là một loài thuộc chi Đay (Corchorus L.) ở Việt Nam, thuộc loại cây thân thảo. Loại rau đay này cao khoảng 1 – 1,5m, phân cành thẳng đứng. Thân cây hình trụ, màu xanh hoặc xanh xám, và không có lông. Lá đơn, mọc cách và có màu xanh ở cả hai mặt lá. Cuống lá tròn, có xẻ rãnh, dài 0,5 – 5,5 cm, có lông tơ ở phía trên. Phiến lá màu xanh, có lông rải rác ở mặt dưới, dạng màng, hình mác thuôn, hoặc bầu dục thuôn. Chóp lá nhọn hoặc có mũi hơi nhọn, còn gốc lá tròn. Mép lá có răng cưa đều, nhỏ, có 2 hoặc 4 răng phía dưới gốc kéo dài thành sợi như 2 tai hoặc 4 tai.
Hoa rau đay xanh thuộc loại hoa lưỡng tính, mọc đơn độc hay cụm hoa hình xim, đối diện với nách lá. Cây thường mọc 2 hoa trên một cụm. Cuống hoa ngắn. Hoa màu vàng nhỏ, có 5 cánh rời nhau, hình trứng ngược với kích thước 4,5-7 x 2 – 3,5 mm. Đài hoa có 5 lá đài, rời nhau, màu xanh, hình mác thuôn có đuôi.
Quả nang, hình trụ, dài từ 2 – 8 cm, màu xanh xám, khi chín có màu nâu tối hoặc đen. Dọc quả có 10 gân hoặc cánh hẹp, ở đỉnh có vết thắt hẹp, trên mang 5 răng, có 10 gờ dọc cao như dạng cánh. Vỏ quả mỏng, có nốt sần, không có lông, khi quả chín, tách thành 5 mảnh vỏ, mỗi mảnh có 2 gờ gặp nhau ở mỏ và gốc. Hạt nhiều, hình đa diện bị ép dẹp, màu đen, xếp thành 2 dãy trong mỗi lá noãn, được cách ly bởi một lớp vỏ mỏng do vỏ ăn sâu vào.
Rau đay xanh có rễ cọc đâm sâu từ 0,5 – 1,5m, rễ con phát triển ngang, tập trung ở tầng đất 30 – 35 cm. Khác với loại rau đay đỏ, rễ cây rau đay xanh đâm sâu hơn, rễ con ít nên cây có khả năng chịu hạn tốt.
Cây đay xanh thuộc loại cây ưa sáng, ra hoa quả quanh năm, nhưng chủ yếu có hoa vào các tháng từ 9 – 12, có quả chín khoảng tháng 10 tới tháng 1 năm sau.
Giá trị dinh dưỡng của rau đay xanh
Rau đay được trồng phổ biến làm rau ăn là nhờ có giá trị dinh dưỡng dồi dào chứa trong lá rau. Cụ thể, trong 100g lá rau đay nấu chín có chứa các thành phần dinh dưỡng như sau:
- Vitamin B1: 0,133 mg
- Vitamin B2: 0,546 mg
- Vitamin B3: 1,26 mg
- Vitamin B5: 0,072 mg
- Vitamin B6: 0,6 mg
- Vitamin B9: 123 mcg
- Vitamin A: 5559 IU
- Vitamin C: 37 mg
- Canxi: 208 mg
- Đồng: 0,255 mg
- Sắt: 4,76 mg
- Magie: 64 mg
- Mangan: 0,123 mg
- Photpho: 83 mg
- Kali: 559 mg
- Selen: 0,9 mcg
- Natri: 8 mg
- Kẽm: 0,79 mg
- Protein: 4,65 g
Với một số axit amin như:
- 0,03 g Tryptophan
- 0,164 g Threonine
- 0,221 g Isoleucine
- 0,388 g Leucine
- 0,219 g Lysine
- 0,065 g Methionine
Ngoài các chất kể trên, cơ thể còn hấp thụ một số dưỡng chất khác từ rau đay. Chính những giá trị dinh dưỡng dồi dào này đã lý giải tại sao rau đay trở thành một trong những loại rau phổ biến ở các nước Á – Phi. Dưới đây, chúng ta hãy cùng tìm hiểu đầy đủ hơn về lợi ích của rau đay xanh mang lại cho con người.
Lợi ích của rau đay quả dài
Với giá trị dinh dưỡng cao nên rau đay xanh được trồng để cung cấp rau ăn cho các gia đình. Nó thường được chế biến làm nhiều món khác nhau, và được sử dụng nhiều nhất ở châu Phi và châu Á. Với Việt Nam, rau đay xanh thường được dùng để nấu các món canh ngon bổ mát như canh rau đay nấu cua, mướp hay nấu tôm. Không chỉ mang lại nguồn dinh dưỡng dồi dào cho sức khỏe, bát canh rau đay còn giúp xua tan cái nóng nực của mùa hè.
Không chỉ là một nguồn thực phẩm, rau đay xanh còn được sử dụng như một loại dược thuốc thiên nhiên. Lá cây có chất nhầy dịu nên có tác dụng hỗ trợ hệ tiêu hóa, nhuận tràng, trị táo bón, giải nhiệt thanh lọc cơ thể. Toàn cây có vị đắng, tính lạnh, có độc; có tác dụng kháng viêm, cầm máu, giải nóng mùa hè. Hạt đay có vị đắng, tính nóng, không độc, có tác dụng chuyển máu, bổ tim, được dùng trong trường hợp đề phòng đột quỵ vì sốt nóng, trị đái buốt, sỏi thận cấp tính hay kiết lỵ. Rau đay cũng có mang lại lợi ích cho phụ nữ mang thai như giúp an thai, dễ sinh, lợi sữa và mát máu.
Cũng giống như rau đay đỏ, ngoài tác dụng chế biến nhiều món ngon bổ dưỡng, chữa một số bệnh phổ biến, rau đay xanh còn được trồng rộng rãi ở nhiều nơi để cung cấp sợi cho ngành dệt. Sợi đay sau đó sẽ được sử dụng để đan thành các sản phẩm thủ công vừa đẹp vừa thân thiện với môi trường, một số nội thất ô tô, hay làm bột giấy.
Với những thông tin trên, có thể thấy rau đay xanh cũng rất bổ dưỡng và tốt cho sức khỏe. Vậy nên, ngoài rau đay đỏ thông dụng thì các bạn cũng có thể thử mua rau đay xanh ăn cũng rất ngon. Nếu bạn còn thắc mắc về loại cây này, hãy để lại comment để được NNO giải đáp cụ thể hơn nhé.
