Rau dền được bán làm thực phẩm có 4 loại chính là dền đỏ, dền xanh, dền khoang và dền cơm. Trong số 4 loại này thì dền đỏ, dền xanh và dền khoang tương đối giống nhau chỉ khác về màu sắc trên lá. Còn dền cơm thì lại có những đặc điểm khá đặc trưng. Trong bài viết này, NNO sẽ giúp các bạn tìm hiểu kỹ hơn về cây rau dền cơm để các bạn biết được đặc điểm và tác dụng của rau dền cơm là gì.
- Cây rau dền gai, đặc điểm và cách nhận biết
- Cây dền gai có tác dụng chữa bệnh gì
- Tác dụng của cây rau dền gai
- Rau ngót tiếng anh là gì
- Ăn rau ngót có tác hại gì
Rau dền cơm là rau gì
Cây dền cơm là một loại thân thảo, thuộc chi Dền, có tên khoa học là Amaranthus viridis. Dền cơm có nguồn gốc từ khu vực Trung và Nam Mỹ, ngày nay được tìm thấy ở nhiều nơi trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Ở nước ta, trước kia rau dền cơm chủ yếu là mọc hoang dại, nhưng vì đây là một loại rau ngon, giàu dinh dưỡng nên ngày nay được nhiều người gieo trồng tại vườn hoặc trong thùng xốp để làm rau xanh.
Đặc điểm của cây dền cơm
Cũng mang đặc điểm chung của chi Dền, dền cơm có thân thảo, mọc thẳng, thân mọng nước, có màu xanh nhạt hoặc màu hồng phớt. Vỏ thân trơn nhẵn, không có lông. Từ thân phát triển ra nhiều cành nhỏ, tuy nhiên, khả năng phân cành của dền cơm không khỏe bằng dền gai – một loại dền hoang khác trong chi Dền.
Lá của dền cơm cũng thuộc loại lá đơn, mọc so le qua thân cành. Các lá có hình trứng với kích thước to nhỏ khác nhau. Hai bên mép lá nhẵn, hơi nhọn ở đầu, tuy nhiên, cũng có loại dền cơm đầu lá xẻ rãnh ở giữa nên nhìn gần giống như hình tim.
Hoa dền cơm mọc thành cụm hình chùy ở đầu ngọn, và mọc thành những cụm nhỏ ở sát các nách lá. Một điểm dễ phân biệt dền cơm với với các loại dền khác đó là dền cơm mọc hoa từ rất sớm, lúc cây nhỏ xíu, cao khoảng mấy cm thôi cũng đã ra hoa rồi. Do đó, nếu dền cơm không được hái ngọn ăn sớm, cây sẽ nhanh già, làm giảm bớt độ ngon ngọt của nó.
Hạt của cây dền cơm rất nhỏ, được bao bọc trong một lớp vỏ sừng, khi non có màu xanh, lúc chín chuyển sang màu đen bóng. Khi hạt rơi xuống đất, nó có thể bị chôn vùi, một thời gian dài sau đó mới nảy mầm.
Bộ rễ của rau dền cơm cũng giống các loại rau dền khác như dền đỏ, dền khoang, hay dền gai, đều rất khỏe, thuộc hệ rễ cọc với một rễ chính ăn sâu xuống lòng đất và rất nhiều rễ phụ xung quanh, lan rộng và cũng bám chắc vào đất để hút chất dinh dưỡng và nước nhiều hơn, để giúp cho cây luôn phát triển tốt dù sinh trưởng trong môi trường hoang dại.
Yêu cầu với điều kiện ngoại cảnh của rau dền cơm
Cây dền cơm có thể thích nghi tốt với các điều kiện khí hậu ôn đới và nhiệt đới. Cây sinh trưởng tốt ở những nơi có độ ẩm cao và nhiệt độ khoảng từ 23 – 300C. Nhiệt độ thấp quá khiến cho dền cơm chậm phát triển. Ở nước ta, rau dền cơm có thể thấy mọc hoang cả ở miền núi lẫn đồng bằng, và hiện nay ngày càng có nhiều người gieo trồng dền cơm tại nhà bởi dền cơm mang lại nhiều tác dụng cho sức khỏe.
Rau dền cơm có tác dụng gì
Tác dụng của rau dền cơm
1. Dền cơm là một loại rau giàu dinh dưỡng, rất tốt cho sức khỏe
Tuy là một loại cây mọc hoang dại, nhưng rau dền cơm được nhiều người ưa chuộng do nó là một loại rau rất bổ dưỡng. Trong thành phần dinh dưỡng, dền cơm chứa rất nhiều vitamin và khoáng chất, như vitamin A, B1, B2, B3, B5, B6, B9, C, K, hay canxi, sắt, photpho. Nó được xếp hạng trong nhóm các loại rau giàu vitamin và khoáng chất nhất trong tất cả các loại rau, đồng thời dền cơm cũng chứa một lượng đáng kể chất đạm. Thêm vào đó, hoạt chất chống oxy hóa trong dền cơm có hoạt độ gần 30 (theo thang độ IC50 – thang đo hoạt độ chống oxy hóa), trong khi đó, các chất chống oxy hóa có tác dụng to lớn trong việc ngăn ngừa sự phát triển của các gốc tự do, gây hại cho sức khỏe. Các nghiên cứu đã kết luận dền cơm là loại rau giàu protein, chất xơ, carbohydrat, năng lượng và khoáng chất. Chính vì đó, việc ăn rau dền cơm sẽ giúp cơ thể hấp thụ được nhiều dưỡng chất, giúp sức khỏe luôn được tăng cường.
Không chỉ giàu dinh dưỡng, dền cơm còn là một món ăn thanh mát ngày hè, giúp đánh tan sự nóng bức trong cơ thể. Người ta thường hái lá và phần ngọn non để ăn, có thể chế biến thành các món canh, luộc hay nhúng lẩu.
Rau dền cơm có tác dụng gì
2. Cây dền cơm là một dược liệu trong Đông y
Không chỉ là một món ăn ngon bổ dưỡng, dền cơm còn được sử dụng làm thuốc trong Đông y. Với vị ngọt tính mát, rau dền cơm có tác dụng thanh nhiệt, làm mát gan, lợi thấp, ngưng kiết lỵ, ngừng chảy máu và chữa trị nhiều bệnh khác. Mỗi bộ phận có những công dụng chữa bệnh khác nhau.
- Thân cây dền cơm được dùng làm thuốc trị bỏng nhẹ, làm tiêu mụn nhọt, lợi sữa
- Lá dền cơm kích thích tiêu hóa, cải thiện tình trạng táo bón, giúp long đàm, giảm ho, viêm họng và một số bệnh về đường hô hấp khác
- Hạt rau dền gai dùng làm thuốc đắp trị gãy xương hoặc băng bó chấn thương
Do đặc tính của dền cơm là cây nhỏ nên nếu trồng để bán thì hiệu quả kinh tế không cao. Do đó, rau dền cơm là loại rau dền không được bán phổ biến hiện nay. Mặc dù vậy, dền cơm lại được nhiều người đánh giá là ăn ngon hơn các loại rau dền khác. Chính vì thế, nhiều gia đình có vườn vẫn trồng dền cơm để ăn thay vì trồng các loại rau dền khác.
