Trong các công nghệ làm khô nông sản thì cách thủ công nhất vẫn là phơi nắng. Cách làm khô này có giá thành rẻ, tốn nhiều công và phụ thuộc vào thời tiết. Kế đến là phương pháp sấy khô bằng than củi, than đá. Cách làm này cho hiệu suất cao, không phụ thuộc vào thời tiết nhưng chất lượng không có gì nổi bật. Sau sấy than, con người nghiên cứu ra các loại máy sấy như máy sấy nhiệt, máy sấy năng lượng mặt trời, máy sấy lạnh, máy sấy phun, … Các loại máy sấy thông thường này đều sấy khô bằng nhiệt chỉ có điều dùng điện để tạo nhiệt và có quạt thổi cho nông sản nhanh khô. Cho đến nay, sấy thăng hoa đang là công nghệ sấy mới nhất giúp sấy đạt chất lượng cao và nhiều ưu điểm như giữ dinh dưỡng, giữ màu, giữ hình dạng. Vậy sấy thăng hoa nông sản có phải xu hướng sấy khô sau này hay không, hãy cùng NNO phân tích để có cái nhìn đúng đắn và hiểu hơn về kiểu sấy này.
Sấy thăng hoa nông sản là kiểu sấy gì
Sấy thăng hoa là kiểu sấy áp dụng nguyên lý thăng hoa của nước. Nước trong các loại nông sản sấy sẽ được đông đá cùng nông sản, máy sẽ tạo ra môi trường đặc biệt để đá bay hơi (không chuyển thành dạng nước), hơi nước được hút ra bên ngoài liên tục và sản phẩm sấy sẽ khô kiệt.
Kiểu sấy này do phải làm đông đá sản phẩm và cách sấy đặc biệt nên sau khi sấy nông sản vẫn giữ được hình dạng như khi còn tươi cho vào sấy. Nhiệt độ sấy thường thấp từ âm 30 độ đến dương 40 độ C nên giữ được dinh dưỡng trong sản phẩm, giữ được màu sắc tự nhiên và giữ được hương vị nguyên bản. Chính vì đặc tính này nên sấy thăng hoa đang được coi là phương pháp sấy hiện đại nhất hiện nay.
Xem thêm: https://mactech.com.vn/may-say-thang-hoa
Sấy thăng hoa có phải xu hướng sấy khô sau này
Được đánh giá là phương pháp sấy tốt nhất hiện nay, sấy thăng hoa được nhiều người coi là xu hướng sấy khô sau này. Còn thực tế thì NNO không nghĩ vậy. Sấy thăng hoa tuy tốt cho ra sản phẩm sấy có chất lượng vượt trội so với sấy lạnh và sấy nhiệt nhưng còn nhiều vấn đề tương đối bất cập nếu không nói là nhược điểm như:
- Tốn nhiều thời gian: trung bình 1 mẻ sấy ít nhất cũng phải 24 tiếng. Những loại nông sản sấy để miếng dày hoặc khó khô phải sấy 40 – 50 tiếng mới đạt đủ độ khô.
- Công suất lớn: máy thăng hoa có hệ thống làm lạnh, có hệ thống tạo nhiệt, máy bơm hút chân không, … nên công suất tiêu thụ điện cao hơn hẳn so với các dòng máy sấy thông thường. Máy sấy thăng hoa 50kg có công suất khoảng 15kw/h, công suất này tương đương với công suất của máy sấy nhiệt có thể sấy 500kg mỗi lần.
- Chi phí sấy cao: với mức công suất điện cao, tốn nhiều thời gian sấy thì rõ ràng chi phí sấy là tương đối cao chứ không hề thấp. Nếu so sánh chi phí sấy thì sấy thăng hoa sấy tốn hơn sấy nhiệt hay sấy lạnh 10 – 20 lần.
- Chí phí mua máy đắt: máy sấy thăng hoa có giá thành cao. Máy sấy 50kg thăng hoa có giá thành từ 600 – 800 triệu đồng. Trong khi đó máy sấy nhiệt 500kg giá chỉ 180 – 200 triệu, máy sấy lạnh 500kg giá chỉ khoảng 320 – 360 triệu.
- Vận hành máy khó: sấy thăng hoa cần đảm bảo khâu vận hành phải đúng các bước, nếu làm không đúng một trong các bước rất có thể mẻ sấy sẽ không đảm bảo được chất lượng. Do đó khâu vận hành máy sấy thăng hoa cần người biết làm chứ không phải ai chỉ một lần là làm được ngay giống máy sấy nhiệt thông thường.
- Cần bảo trì thường xuyên: máy sấy thăng hoa cần thay dầu cho bơm hút chân không thường xuyên để đảm bảo máy hoạt động tốt. Tùy từng loại bơm hút chân không mà các bạn sấy 2 – 5 lần sẽ phải thay dầu chân không. Nếu không thay dầu chân không máy bơm sẽ hoạt động kém làm quá trình sấy không khô được.
Với những hạn chế trên, có thể thấy rằng phương pháp sấy thăng hoa tốt nhưng khó có thể trở thành xu hướng sấy phổ biến sau này. Kiểu sấy này sẽ chỉ phù hợp với những loại sản phẩm yêu cầu cao về chất lượng hoặc những loại sản phẩm sấy có giá trị cao. Nếu các bạn đang có ý định đầu tư máy sấy thăng hoa thì nên cân nhắc về những hạn chế ở trên trước khi chọn mua.
