Trong số các loại đậu, đỗ được bán phổ biến hiện nay thì đậu đũa cũng là một loại đậu được bán rất nhiều. Tùy vùng mà cây đậu đũa có thể được gọi với một số cái tên khác nhau nên có nhiều bạn thắc mắc đậu đũa là đậu gì. Trong bài viết này, Nông nghiệp Online (NNO) sẽ giúp các bạn hiểu hơn về đặc điểm của cây đậu đũa và thời vụ trồng đậu đũa trong năm.
- Công dụng của đậu đũa
- Thành phần dinh dưỡng của quả đậu đũa
- Cách trồng cải bẹ xanh bằng hạt
- Máy ấp trứng tự đảo là gì
- Rau mồng tơi trị bệnh gì
Cây đậu đũa là cây gì?
Đậu đũa là một loại cây thuộc nhà họ Đậu, có tên khoa học là Vigna unguiculata subsp. Sesquipedalis. Loại đậu này có nguồn gốc từ khu vực Nam Á, nhưng ngày nay, nó được trồng rộng rãi ở các nước khu vực Đông Nam Á, khu vực phía Nam Trung Quốc và Thái Lan.
Trong tiếng Anh, đậu đũa được gọi với một số tên như yardlong bean, long-podded cowpea, Chinese long bean, hay snake bean. Ở Việt Nam, đậu đũa còn được gọi với một tên khác là đậu dải áo.
Đặc điểm cây đậu đũa
Đậu đũa là loại cây dây leo hàng năm, thường được người dân trồng để lấy quả làm thực phẩm. Bộ rễ của đậu đũa phát triển mạnh, với nhiều rễ bên nên giúp cho đậu đũa có khả năng chịu hạn tốt. Sau khi gieo khoảng 8 tuần, rễ của nó có thể ăn sâu tới hơn 3m. Mang đặc điểm chung của nhà họ Đậu, rễ đậu đũa cũng có khả năng cộng sinh với vi khuẩn nốt sần.
Về thân cây đậu đũa: Thân cây đậu đũa có thể phân chia thành 2 nhóm: dạng bụi (sinh trưởng hữu hạn) và dạng leo (sinh trưởng vô hạn). Đối với loại đậu đũa leo, thân cây có thể leo dài từ 2 – 4 m nên cần phải làm giàn khi trồng.
Về lá cây đậu đũa: Lá đậu đũa gần giống như đậu cove, đều thuộc dạng lá kép với 3 lá chét hình tam giác, dài từ 7 – 12 cm, rộng khoảng 4 – 5 cm, lá chét đỉnh to hơn hai lá chét bên. Tuy nhiên, lá đậu đũa có màu xanh đậm hơn lá đậu cove.
Hoa đậu đũa: Hoa đậu đũa thuộc loại hoa lưỡng tính, có màu trắng, vàng hoặc tím nhạt tùy theo từng loại giống. Hoa được mọc ra từ đầu mút của các trục hoa. Trục hoa phát triển từ nách lá, chiều dài của mỗi trục phụ thuộc vào đặc tính từng loại giống đậu đũa, có thể dài từ 25 – 30 cm.
Quả đậu đũa: Qủa đậu đũa dài từ 30 – 70 cm, có màu xanh, màu vàng hoặc màu đỏ tía tùy thuộc vào loại giống và được chế biến tương tự như quả đậu cove. Đậu đũa thường ra trái sau khoảng 60 ngày gieo trồng, và quả thường tạo thành từng cặp trên cây.
Hạt đậu đũa: Hạt của đậu đũa có khối lượng, màu sắc, hình dạng thay đổi theo đặc tính giống. Màu sắc vỏ hạt rất phong phú, đa dạng: trắng, kem, xanh, da bò, đỏ, nâu và đen.
Môi trường thích hợp cho đậu đũa phát triển: Đậu đũa là loại cây trồng ưa thích khí hậu ấm áp, thích nghi ở vùng nhiệt đới ẩm và nơi có khí hậu ôn hòa, nên nó được trồng rộng rãi ở khu vực Đông Nam Á và phía nam Trung Quốc. Ở Châu Phi, đậu đũa được biết đến là cây thực phẩm truyền thống của các quốc gia khu vực này, là nguồn dinh dưỡng tiềm tàng, giúp tăng cường an ninh lương thực, thúc đẩy phát triển nông thôn, đồng thời góp phần duy trì sự bền vững của hệ sinh thái.
Đối với ánh sáng, đậu đũa yêu cầu được trồng trong điều kiện chiếu sáng từ 11 – 13 giờ trong ngày. Đậu đũa có thể được gieo trồng ở vùng có tưới và không tưới do khả năng chịu hạn của nó khá hơn so với đậu cove. Đó là ưu thế của đậu đũa khi mở rộng diện tích ở những nước có nền kinh tế chưa phát triển. Tuy nhiên, trong quá trình sinh trưởng phát triển, đậu đũa cần được cung cấp đầy đủ để cây trồng mang lại năng suất và chất lượng cao.
Thời vụ trồng đậu đũa
Nhiều bạn thắc mắc đậu đũa trồng tháng mấy hay mùa trồng đậu đũa là mùa nào. Căn cứ theo đặc tính của cây đậu đũa thì đậu đũa ưa thời tiết nóng ẩm nên thích hợp trồng vào mùa hè và mùa thu. Tuy nhiên, đậu đũa có thể được trồng quanh năm ở nước ta do hiện nay có nhiều giống khác nhau trên thị trường. Tính theo dương lịch, đậu đũa có thể trồng vào các vụ sau:
- Vụ đông xuân: gieo hạt vào tháng 11 – 12
- Vụ xuân hè: gieo hạt vào tháng 2 – 3
- Vụ hè thu: gieo hạt vào tháng 5 – 6
- Vụ thu đông: gieo hạt vào tháng 8 – 9
Trong các thời vụ trồng đậu đũa kể trên, vụ chính của đậu đũa là vụ xuân hè, trồng đậu đũa vào thời gian này cho hiệu quả và chất lượng cao hơn các vụ khác. Nếu bạn thắc mắc thời vụ trồng đậu đũa ở miền Bắc là vào tháng mấy thì câu trả lời là nên trồng vào vụ xuân hè và hè thu tức là từ tháng 2 đến tháng 6 dương lịch.
Phân loại đậu đũa
Cũng giống như đậu cove, đậu đũa cũng được chia làm hai loại: đậu đũa lùn và đậu đũa leo. Mỗi loại có một số đặc điểm khác nhau về đặc điểm sinh trưởng phát triển và trong quá trình chăm sóc.
1. Đậu đũa lùn
Đậu đũa lùn, hay còn gọi là đậu đũa ngồi, là loại đậu đũa không cần leo giàn. Giống như tên gọi của nó, đậu đũa lùn có chiều cao thấp, chỉ cao khoảng 50 – 70 cm, nhưng sai quả. Qủa đậu đũa lùn có chiều dài quả khoảng 30 – 35 cm, thịt quả chắc, ngon, hạt dày. Loại đậu này cho thu hoạch quả tập trung, thời gian sinh trưởng ngắn nên trồng nhanh được thu hoạch hơn đậu đũa leo, tuy nhiên, số lần thu hoạch ít hơn nên năng suất thấp hơn đậu đũa leo.
2. Đậu đũa leo
Đậu đũa leo thuộc loại thân sinh trưởng vô hạn, khi trồng phải làm giàn để thân bò lên cao. Qủa đậu đũa leo dài khoảng 40 – 70 cm, có màu thay đổi từ xanh nhạt (giống hạt trắng) đến xanh rất đậm (giống hạt đen). Cây đậu đũa leo có thời gian sinh trưởng dài hơn đậu đũa lùn, nên ra trái lâu hơn, quả thưa, thịt quả xốp, ăn nhạt hơn đậu lùn. Hiện nay, trên thị trường nước ta có nhiều loại giống đậu đũa leo có năng suất cao, có khả năng kháng bệnh cao và thích hợp trồng các mùa trong năm nên người dân có rất nhiều lựa chọn trong việc trồng đậu đũa.
Qua bài viết này, NNO đã giúp bạn có cái nhìn cụ thể hơn về cây đậu đũa. Thông qua nội dung và các hình ảnh cung cấp trong bài, bạn đã biết được cây đậu đũa là cây gì, các đặc điểm, các loại đậu đũa và thời vụ trồng đậu đũa. Mời các bạn tiếp tục cùng NNO tìm hiểu thêm các thông tin hữu ích về đậu đũa trong các bài viết sau nhé.
